تبیین الگوی مفهومی ‌نقش‌آفرینی زنان در تحقق تمدن نوین اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد برنامه ریزی رفاه اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در طول تاریخ زنان عناصری موثر در تغییر ارزش­ها، باورها و رفتارهای جامعه دانسته شده­ و می‌شوند. زن به واسطه جایگاه تربیتی­اش، محور کلیدی خانواده است و خانواده به عنوان مهم­ترین عنصر نظام اجتماعی و هسته بنیادین تحولات آن، نهاد فعال جامعه‌ساز تلقی می­شود؛ بنابراین زن در خانواده  نقش بی‌بدیلی در انتقال تکامل‌گرایی به افراد خانواده و با واسطه به جامعه ایفا می‌نماید. انقلاب اسلامی ‌به عنوان نقطه عطف تاریخ تکامل اجتماعی بشر و طلیعه تمدن اسلامی ‌به شمار می‌رود. ظرفیت‌سازی و زمینه سازی برای ایجاد تمدن اسلامی ‌و نظام توحیدی افق پیش روی انقلاب اسلامی ‌است. این مهم از طریق پی‌ریزی کلیه مناسبات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی مبتنی بر مبانی اسلامی و ‌با توجه ویژه به موضوع زنان و خانواده محقق می‌شود. براین اساس، هدف اصلی این تحقیق بررسی چیستی و چگونگی نقش‌آفرینی زنان در ایجاد تمدن نوین اسلامی‌از طریق استخراج و طراحی الگوی نقش‌آفرینی زنان در این تمدن ‌است؛ لذا با استفاده از روش تحلیل مفهومی وسپس الگویابی روشن می‌شود که شکوفایی تمدن اسلامی ‌از مسیر گسترش بیداری در عالم، بواسطه اراده‌های انسانی محقق می‌شود. در این میان زنان نقش کلیدی‌تری نسبت به سایرآحاد جامعه دارند؛ چرا که زن انسان‌ساز و جامعه‌ساز نیز هست. این پژوهش با ارائه مدل نقش‌آفرینی زنان در تمدن اسلامی ‌چیستی این نقش‌‍‌آفرینی را تحلیل مفهومی نموده و بوسیله آن چگونگی ایفای نقش زنان در ایجاد تمدن اسلامی را الگویابی و ‌تبیین می­کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the conceptual model of women's role in the realization of the new Islamic civilization

نویسندگان [English]

  • Zeinab Yaseri 1
  • Nafiseh Akhavan Nilchi 2
1 Master of Social Welfare Planning, Allameh Tabatabai University
2 Master of International Relations, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Throughout history, women have been and continue to be influential elements in changing the values, beliefs and behaviors of society. Due to her educational status, woman is the key axis of the family and the family is considered as the most important element of the social system and the fundamental core of its developments, the active institution of society; Thus, women in the family play an irreplaceable role in transmitting evolutionism to family members and through society. The Islamic Revolution is considered as a turning point in the history of human social development and the beginning of Islamic civilization. Capacity building and groundwork for the creation of Islamic civilization and monotheistic system is the horizon facing the Islamic Revolution. This is achieved through the establishment of all cultural, political, economic relations based on Islamic principles and with special attention to the issue of women and the family. Accordingly, the main purpose of this study is to investigate what and how women play a role in creating a new Islamic civilization by extracting and designing a role model for women in this civilization; Therefore, using the method of conceptual analysis and then modeling, it becomes clear that the flourishing of Islamic civilization is achieved through the expansion of awakening in the world, through human wills. Among these, women have a more key role than other sections of society; Because she is also a human-educator and a social-extender. By presenting a model of women's role in Islamic civilization, this study conceptually analyzes what this role is and explains how this role contributes to creating Islamic civilization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • No words were presented
  1. قرآن کریم.
  2. امام خمینی، روح‌الله، (۱۳۷۶)، تبیان دفتر هشتم، جایگاه زن در اندیشه امام خمینی (ره)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمه الله، چاپ چهارم.
  3. امام خمینی، روح‌الله، (۱۳۷۶)، صحیفه نور، جلد ۵، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  4. امام خامنه‌ای، سیدعلی، (۱۸/۹/۱۳۷۴)، در دیدار با خواهران طلبه و فرهنگی قم.
  5. -------------، (۲۱/۱۲/۱۳۶۳)، در دیدار با جمعی از بانوان.
  6. -------------، (۱۹/۹/۱۳۹۲).
  7. -------------، (۲۰/۱۲/۱۳۷۵) در جمع زنان خوزستان.
  8. -------------، (۱۴/۱۰/۱۳۹۰) در سومین نشست راهبردی زن و خانواده.
  9. پیروزمند، علیرضا، (۱۳۹۰)، «مقاله تکامل‌گرایی در مسئولیت اجتماعی زنان از منظر اسلام»، مجموعه مقالات سومین نشست اندیشه‌های راهبردی زن و خانواده، جلد۱، ص۲۲۰-۲۲۴.

10. جعفری، شرحی بر نهج‌البلاغه، ج۱۶.

11. حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشیعه، ج۱۶.

12. رضایی، عبدالعلی، (۱۳۹۱)، مهندسی تمدن اسلامی، کتاب فردا.

13. زیبایی‌نژاد، محمدرضا، (۱۳۸۸)، «اشتغال زنان، عوامل، پیامد، رویکردها از نگاه مدیریت اجتماعی»، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.

14. سیف، علی‌اکبر، (۱۳۸۵)، روان‌شناسی پرورشی، تهران، آگاه، چاپ شانزدهم.

15. شریعتی، علی، (۱۳۸۹)، تاریخ تمدن، تهران، نشر قلم، ج۱.

16. شفیعی سروستانی، اسماعیل، (۱۳۹۲)، تفکر، فرهنگ و ادب، تمدن، نشر هلال.

17. طاهری، حبیب‌الله، (۱۳۶۹)، انقلاب و ریشه‌ها، سازمان تبلیغات اسلامی.

18. عمید زنجانی، عباسعلی، (۱۳۶۸)، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم.

19. مطهری، مرتضی، (۱۳۶۹)، فلسفه تاریخ، تهران، انتشارات صدرا، ج۱.

  1. 20.  مهدی‌زاده، حسین، (۱۳۸۸)، کلیاتی پیرامون فلسفه شدن، فرهنگستان علوم اسلامی قم، ص ۷۸.

21. میرباقری، سید محمدمهدی، (۱۳۸۷)، در شناخت غرب، قم، کتاب فردا.

22. مهدی‌زاده، حسین، (۱۳۹۳)، بینش تمدنی منظومه اعتقادات اجتماعی، قم، کتاب فردا، ص ۱۵۹.

23. مطهری، مرتضی، (۱۳۷۷)، کلیات علوم اسلامی جلد۱ (منطق- فلسفه)، تهران، انتشارات صدرا.

24. نیک‌منش، ابراهیم، الگوی مفهومی خانواده پیش‌نیاز نقشه اسلامی ایرانی پیشرفت، مجموعه مقالات نشست راهبردی زن و خانواده.

25. ویل‌دورانت، (۱۳۶۵)، بررسی تاریخ تمدن، ترجمه احمد بطحایی و دیگران، تهران، سازمان انتشارات انقلاب اسلامی.

  1.  Hollyforde Sarah, Whiddett Steve, (2002), Motivation Handbook, CIPD Publishing.