ارزش‌های حاکم بر برنامه‌های توسعه در دولت اسلامی با تأکید بر الگوی تراز ارزشی در فرهنگ دفاع مقدس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد و مدیریت انرژی دانشگاه صنعت نفت

2 دانشیار گروه اقتصاد و مدیریت انرژی دانشگاه صنعت نفت.

چکیده

دفاع ایران در مقابل عراق در جنگ تحمیلی، بیانگر یک تجربه‌ی نظامی با نگرش جهاد در اسلام است. ملت ایران در دفاع مقدس علاوه بر پیروز شدن، فرهنگ ویژۀ آن را نیز خلق کرد. این فرهنگ، ترکیبی جهادگونه ای از حماسه و عرفان است که با ابعاد مختلف باورهای دینی تراز شده است. فرهنگ دفاع مقدس، مدلی اعتبارسنجی شده است که از بیرون مرزهای کشور کپی نشده و از بطن تمدن اسلامی- ایرانی نشأت گرفته است. بنابراین مؤلفه‌های آن را می‌توان به‌عنوان خطوط راهنما برای تبیین ارزش‌های حاکم بر برنامه های توسعه در دولت اسلامی تعمیم داد. ادعای مقاله‌ی حاضر، الگو قراردادن مدل حاصل از جنگ تحمیلی برای دوران حاضر است. مقاله به شناسایی مؤلفه‌های فرهنگ فاع مقدس و تبیین تراز ارزشی آن به‌عنوان ارزش‌های محوری می‌پردازد. روش تحقیق از نوع تحلیل توصیفی و روش گردآوری اطلاعات از نوع مطالعه‌ی کتابخانه‌ای و مصاحبه می‌باشد. نتیجه‌ی تحقیق حاکی از آن است که ده مؤلفه‌ی اصلی زیربنای فرهنگ دفاع مقدس را می‌توان تفکر اسلامی و ربانیت، ایمان و معنویت، ایثار و روحیه‌ی جهادی، مدیریت و فرماندهی، تکیه‌بر مردم و جوان گرایی، هدایت رهبری، وحدت و کار تیمی، خلاقیت و ابتکار، مهندسی و مدیریت علمی و مقاومت و ایستادگی دانست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Core values in the Islamic government development programs, based on the value balance benchmark of holy defense culture

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Hatefi 1
  • Seyyed Abdollah Razavi Razavi 2
1 Associate Professor, Department of Economics and Energy Management, Sanat Naft University
2 Associate Professor, Department of Economics and Energy Management, Sanat Naft University.
چکیده [English]

Iran’s defense against Iraq in the war indicates a military practice on the basis of “Jihad in Islam”. Iran nation won, and created its special culture as well. This culture is a jihad-oriented combination of epic and theosophy, balanced by different dimensions of religious beliefs. The holy defense culture is a validated model not copied from out of the country, but it originates in Islamic Iranian mentalities. Therefore, its attributes can be used to clarify the core values of the country’s development programs. For this objective, the paper believes the cultural model obtained in the holy defense is a complete validated model. This paper aims at identifying the holy defense culture attributes and specifying the core values to meet the goals of the country development programs. Research method is analytical and descriptive, and the data gathering falls into libraries studies and interview. The results present the top ten attributes are Islamic thinking and divinity, belief and spiritusoity, abnegation and jihad mentality, management and leadership, people and youth, leadership guidance, solidarity and team work, creativity and innovation, engineering and scientific management, and resistance and endurance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy defense culture
  • Critical success factors
  • Country’s development programs
  • Benchmarking
  • Interview
  • آراسته، ناصر (1389)، کلیاتی از جنگ و مواردی از دفاع مقدس، انتشارات ایران سبز.
  • احمدی، علی احمد (1385)، بهره‌گیری از الگوی مدیریت بومی جهادی در تحقق اهداف توسعه، همایش نقش سبک‌های مدیریتی در تحقق و توفیق برنامه‌ی توسعه، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، مرکز آموزش مدیریت دولتی، تهران.
  • احمدی، اردشیر، انبارداران، عقیل (1395)، شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت پروژه‌های مهندسی دفاع مقدس؛ موردپژوهش: پل بعثت در عملیات والفجر 8، فصلنامه‌ی مدیریت اسلامی، سال 24، شمارۀ 3، صص 43 تا 72.
  • افتخاری، لاله (۱۴۰۱)، رسالت کارگزاران نظام اسلامی در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی (با تأکید بر عهدنامه‌ی مالک اشتر)، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، دورۀ ۲، شمارۀ ۱ (پیاپی ۹)، صص ۲۷۷ تا ۳۰۸.
  • باقی نصرآبادی، علی (1391)، الگوی معنوی و مدیریتی در سیرۀ فرماندهان نمونه‌ی دفاع مقدس، فصلنامه‌ی حصون، شمارۀ 35، فروردین- اردیبهشت، صص 35 تا 55.
  • باکری، مهدی (1386)، اصول مدیریت و اصول جنگ، فصلنامه‌ی مطالعات جنگ ایران و عراق، سال 6، شمارۀ 20، صص 38 تا 43.
  • بهرامی، قدرت اله (1390)، معنویت در دفاع مقدس، فصلنامه‌ی مربیان، سال 8، شمارۀ 28، صص 155 تا 166.
  • بیات، حسین (1394)، عوامل مؤثر در بروز خلاقیت و ابتکار فرماندهان در دوران دفاع مقدس، مجموعه مقالات بررسی ویژگی‌ها و عوامل خلاقیت و ابتکار عمل رزمندگان اسلام در دفاع مقدس، جلد اول، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • تاش، علی (1375)، الگوهای مدیریت و مدیریت در دفاع مقدس، ششمین همایش دفاع مقدس، دانشگاه امام حسین (ع)، چهارم مهرماه.
  • تاج‌بخش، غلامرضا و عباس پور، ابراهیم (۱۴۰۱)، بازاندیشی در ایجاد تمدن نوین اسلامی از طریق فرا ترکیب پژوهش‌های پیاده‌روی اربعین، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، مقالات آماده انتشار.
  • حسینی، حسین (1383)، رهبری و بسیج اجتماعی در جنگ: نمونه‌ی دفاع مقدس، فصلنامه‌ی سیاست دفاعی، سال 12، شمارۀ 47، صص 7 تا 22.
  • رئیسی، علی‌اکبر (1384)، زنگتاریخ: 7882 روز حماسه‌ی جاویدان ملت قهرمان ایران، انتشارات نسیم حیات، قم.
  • شفیعی، احمدرضا (1394)، تأثیر کلام حضرت امام (ره) بر عناصر کار تیمی رزمندگان قرارگاه خاتم‌الانبیا در دفاع مقدس با تمرکز بر عملیات کربلای 5، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدسِ، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
  • شیخ‌زاده، مهدی، آراستی، محمدرضا و کتب زاده، روزبه (1390) شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز ایران، فصلنامه‌ی علوم مدیریت ایران، سال ششم، شمارۀ 22، صص 125-99.
  • قادری کنگاوری، روح اله (1389)، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی- تسلیحاتی منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای به عراق در جنگ تحمیلی علیه ایران، فصلنامه‌ی نگین ایران، دورۀ 8، شمارۀ 32، صص 51 تا 70.
  • قائدعلی، حمیدرضا، مشرف جوادی، محمدحسین (1393)، فرهنگ‌سازمانی حاصل از مدیریت جهادی (مطالعه‌ی موردی: جهاد سازندگی در دفاع مقدس)، مهندسی فرهنگی، سال 8، شمارۀ 79، صص 63 تا 78.
  • عبدی بسطامی، علی (1392)، حماسه‌ی 34 روز مقاومت، روزنامه‌ی همشهری، 27 فروردین.
  • عزیزی، محمد (1393)، زندگینامه‌ی شهید همت، نشر روزگار، چاپ دوم.
  • علایی، حسین (1387)، دلایل پیروزی ایران در جنگ، روزنامه‌ی همشهری، 1 مهر.
  • علایی، حسین (1390)، نگاهی به جنگ تحمیلی از آغاز تا فتح خرمشهر، پژوهشنامه‌ی دفاع مقدس، سال اول، شمارۀ 1.
  • لاریجانی، محمد (1375)، فرهنگ شهادت و ایثار، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس.
  • لونی، محمدرضا (1395)، نقش راهبردی یک یکان تاکتیکی، فصلنامه‌ی مطالعات تخصصی و تاریخ شفاهی دفاع مقدس: الماس ایران، سال اول، شمارۀ اول.
  • مدنی، سید مصطفی (1387)، بررسی عوامل مدیریتی مؤثر بر عملکرد فرماندهان سپاه در دفاع مقدس، دوماهنامه‌ی دانشور و رفتار، سال 15، شمارۀ 29، صص 41 تا 54.
  • مردمی، ابوالقاسم (1376)، مقدمه‌ای بر مبانی مدیریت نیروی انسانی در دفاع مقدس، فصلنامه‌ی مصباح، سال 6، شمارۀ 22، صص 115 تا 129.
  • مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ (1372)، راهنمای عملیات جنگ 8 ساله، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، تهران.
  • نائینی، علی‌محمد، (1388)، عوامل و روش‌های توسعه‌ی روحیه‌ی حماسی در دوران دفاع مقدس، فصلنامه‌ی راهبرد دفاعی، سال 7، شمارۀ 27، صص 1 تا 26.
  • نمازی، حسین (1387)، نظام‌های اقتصادی، شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم.
  • نوری صادق‌آبادی، محمدرضا (1394)، ویژگی‌های مدیریت و فرماندهی خلاق در سازمان‌های نظامی بر اساس تجارب دوران دفاع مقدس، مجموعه مقالات بررسی ویژگی‌ها و عوامل خلاقیت و ابتکار عمل رزمندگان اسلام در دفاع مقدس، جلد اول، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • نیازی، یحیی (1391)، برخی ویژگی‌های تصمیمات فرماندهان سپاه پاسداران در دفاع مقدس، فصلنامه‌ی نگین ایران، سال 11، شمارۀ 41، صص 59 تا 74.
  • هادی، ابراهیم (1393)، سلام بر ابراهیم: زندگینامه و خاطرات شهید ابراهیم هادی، نشر پیام آزادی.
  • هاتفی، محمدعلی و وهابی، محمدمهدی (۱۳۹۷)، شناسایی خطوط راهنما در مدیریت مگاپروژه های صنعت نفت، با استفاده از ارزیابی عوامل موفقیت، مدیریت سازمان‌های دولتی، سال ششم، دورۀ ۶، شمارۀ 2 (پیاپی 22)، صص ۵۵ تا ۸۸.
  • یاوری، وحید، جانی پور، محمدرضا (1390)، مطالعات تاریخی دفاع مقدس با رویکرد آینده‌پژوهی، فصلنامه‌ی نگین ایران، سال 10، شمارۀ 36، صص 9 تا 24.
  • یزدان فام، محمد (1382)، جنگ ایران و عراق: پیروزی/ شکست، فصلنامه‌ی نگین ایران، دورۀ 2، شمارۀ 7، صص 8 تا 23.