تبیین ابعاد و معیارهای آرمان شهر رضوی با تأکید بر عدالت در شهر و شهرسازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار شهرسازی – دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز.

چکیده

 تبیین آرمان شهر بر مبنای آموزه­های اسلامی، یکی از ضرورتهای نیل به سعادت جامعه اسلامی است. جامعه مسلمانان در عصر حاضر با مسائل عدیده­ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی به ویژه در عرصه معماری و شهرسازی مواجه است که بازشناسی وضع موجود و ارائه الگویی اسلامی را ضروری می­نماید. نبود معنویت و آرامش پایدار، دنیاطلبی و ثروت­اندوزی، منفعت­گرایی، افراط در مصرف­گرایی، آشفتگی در فضاهای شهری، ساخت و سازهای نابسامان، روند فزاینده تخریب محیط­زیست از جمله تهدیدهای مهم جامعه معاصر ایرانی محسوب می­شوند. آرمان شهر رضوی که برمبنای آموزه­های امام هشتم شیعیان تبیین می­شود؛ راهکارهای حقیقت­گرایی در تمامی ابعاد زندگی بشری را پیش­روی انسان می­گذارد؛ که سعادت وی را به دنبال دارد. از این رو سوال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه اصول و راهبردهای نیل به آرمان شهر رضوی کدامند؟ این پژوهش با هدف ارائه الگویی جامع برای مطالعه شهرها از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب با محوریت آموزه­های رضوی، با روش تحقیق تحلیلی، اسنادی و میان­رشته­ای و شیوه­های مطالعه کتابخانه­ای و تحلیل محتوای متون انجام شده است. نتایج مطالعه بیانگر آن است که ارکان آرمان شهر رضوی شامل کرامت انسانی، تواضع، حسن خلق، همیاری، مهربانی و محبت، تکریم محیط­زیست،اعتدال و میانه روی و احترام به طبیعت و خلقت زیست محیطی است که در حل مسائل شهرهای معاصر راهگشا هستند.. به طوری که برنامه­ریزی و طراحی قوانین، مقررات و قواعد موجود در حوزه­های آموزشی و اجرایی بازشناسی و تصحیح گردد. سپس برای نهادینه نمودن آنها در تمامی ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی، در کنار برنامه­های بلندمدت و میان مدت، اقدامات تشویقی، توصیه­ای و سلبی اتخاذ گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Describing the Dimensions and Criteria of Radawi Utopia with an Emphasis On Justice in Urbanism

نویسنده [English]

  • Asghar Mola’ei
Assistance Professor, faculty of Architecture and Urbanism, Tabriz Islamic art University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The definition of utopia on the basis of Islamic teachings is one of the necessities for the Islamic society to achieve prosperity. The Muslim community faces many social, cultural, economic, and environmental issues, especially in the field of architecture and urbanization, highlighting the need for recognizing the status quo and presenting an Islamic model for the current era. The lack of spirituality and sustainable tranquility, materialism, extreme consumerism, confusion in urban spaces, disruptions in construction, and the increasing trend of environmental degradation are among the most important threats of contemporary Iranian society. The Razavi utopia, based on the teachings of the eighth Shiites’ Imam, gives rise to truthfulness in all aspects of human life, leading human beings to its prosperity. As an analytical, documentary and interdisciplinary research using documentary and content analysis methods, this research aims at providing a comprehensive model for studying cities from the present situation to the desirable, centered on the teachings of Razavi, has been. The results of the study show that the main elements of Razavi's utopia include human dignity, modesty, good temper, co-operation, kindness and affection, reverence to the environment, moderation and working in the natural system, which can be applied to solve the problems of contemporary cities, so that planning and designing of regulations and the existing rules in the educational and executive era they can be identified and corrected. Then, in order to institutionalize them in all social, cultural, economic, environmental and physical aspects, encouraging and advising actions can be taken along with long-term and medium-term plans

کلیدواژه‌ها [English]

  • Razavi Utopia
  • Razavi Ethics
  • Human Dignity
  • Justice
  • Urban Management
قمی، حاج شیخ عباس، (1376)، منهتی­الامال، قم: موسسه انتشارات هجرت.
 ابن­شهر اشوب، (1392)، مناقب آل­ابی­طالب، جلد 4، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت (ع)، قابل دسترسی در پایگاه اینترنتی http://lib.ahlolbait.com
علامه مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی بن مقصودعلی، (1404ق )، بحارالانوار،  بیروت، انتشارات الوفاء جلد 49.
شیخ مفید (عکبری بغدادی)، محمد بن محمد بن نعمان، (1413ق)، ارشاد، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی.
صنیع­الدوله، محمدحسن­خان، (1362)، مطلع­الشمس، انتشارات (یساولی) فرهنگسرا، جلد2.
شیخ صدوق، (1378)، عیون اخبارالرضا، تصحیح استاد علی اکبر غفاری و ترجمه حمید رضا مستفید، انتشارات جهان.
طبرسی، (1392ق)، اعلام­الوری، بیروت، دارالمعرفه، تصحیح علی اکبر غفاری جلد 1.
اباذری، یوسف و کاظمی، عباس، (1384)، رویکردهای نظری خرید، نامه علوم اجتماعی، (شماره 25): صص 167-195.
ساجدی، اکبر. نعمتی، علی، (1391)، تبلیغات بازرگانی در بستر اخلاق حرفه­ای، فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهشنامه اخلاق، سال پنجم، (شماره 15): صص 57-76.
کاظمی، عباس و اباذری، یوسف (1383)، زندگی روزمره و مراکز خرید در شهر تهران، فصلنامه علمی و پژوهشی نامه انسان­شناسی، سال سوم. (شماره6): صص 97-116.
موسوی، یعقوب. احمدی، طیبه  (1391)، تاثیر تبلیغات تجاری شهری بر مصرف­گرایی زنان شهر تهران، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی، دوره اول، (شماره 4): صص 99-123.
مطلبی، مسعود و نادری، محمدمهدی، (1388)، بررسی تطبیقی مفهوم آرمان شهر در اندیشه سیاسی اسلام، ایران و غرب، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دوم، (شماره 6): صص 146-125.
 حکیمی، امیر مهدی، (1394)، زیستن زیر سایه خورشید، مشهد: انتشارات بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا (ع).
فارابی، ابونصر، (1361)، سیاست مَدَنیه، مترجم: سید جعفر سجّادی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .تهران: سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول.