تنازع تمدنی غرب و اسلام؛ تأملی بر نقش گفتمان اسلامی در فرجام این تنازع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ انقلاب اسلامی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران.

2 دکتری ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

بشریت در طول حیات خود، تاریخ طولانی و پر حادثه‌ای از تعامل و نزاع را پشت سر گذاشته است. این تاریخ طولانی در کنار همه‌ی سختی‌ها و آسانی‌هایی که برای جامعه انسانی در پی داشته، زمینه‌ساز تشکیل تمدن‌های بشری نیز شده است. در این نوشتار با تمرکز بر تنازع تمدنی موجود میان غرب و اسلام، پس از بیان تاریخچه‌ای در باب این تنازع، تلاش شده برخی از مهم‌ترین رویدادهای اسلامی معاصر که تمدن غربی را در موضع ضعف و انفعال قرار داده است مطالعه شود. انقلاب اسلامی ایران و نیز اربعین حسینی و فرصت‌های تمدنی موجود در آن، موضوعاتی هستند که از این رهگذر و با روش تحلیل تاریخی بررسی شده‌اند. پژوهش حاضر مترصد پاسخ‌گویی به این پرسش اصلی است که در نزاع تمدنی مذکور، جبهه اسلامی برای پیروزی بر جبهه باطل باید چه نقطه‌ای را به‌منزله مرکز ثقل گفتمان خود انتخاب کند؟ فرض بر این است که آینده‌ی این نزاع تمدنی به شرطی با پیروزی جبهه اسلامی همراه خواهد بود که این جبهه تمام تلاش خود را در زمینه‌ی تقویت و گسترش هرچه بیشتر مهم‌ترین عنصر تمدنی خود که همان دین اسلام است مبذول دارد و جبهه دین‌داران و آزادگان را در عالم شکل دهد. آنچه در این مسیر راهگشا است کشف و شناخت ظرفیت‌های موجود در دین اسلام و اعتماد بر آنها برای ساختن یک الگوی تمدن جهانی است. پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به‌منزله‌ی حرکتی به‌منظور بازگشت به اوج تمدنی اسلام در روزگار افول تمدن اسلامی و غلبه‌ی کامل تمدن غربی و نیز اربعین حسینی در سال‌های اخیر، به‌منزله‌ی فعلیت یافتن یکی دیگر از ظرفیت‌های عظیم نهفته در دل دین اسلام که درک حقیقت آن می‌تواند تمدن غربی را با چالش جدی مواجه کند، گواهی بر این مدعا است.
 
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Western-Islamic Civilizational Conflict؛ Reflection on the Role of Islamic Discourse in the Outcome of this Conflict

نویسندگان [English]

  • Sajjad chitforoush 1
  • Raouf nosratian 2
1 Assistant professor of history of the Islamic revolution, Imam Hussein university. Tehran. Iran
2 Ph.D in comparative religions and mysticism, faculty of law, theology and political scienc, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Purpose: Humanity has traversed a long and eventful history filled with interactions and conflicts. Alongside all its hardships and opportunities for human society, this long history has also laid the groundwork for the formation of human civilizations. Focusing on the current civilizational conflict between west and Islam, this paper aims to study some of the most significant contemporary Islamic events that have placed Western civilization in a position of weakness and reaction, following a brief overview of the history of the clash of civilizations between the West and Islam. The Iranian Islamic Revolution, as well as the Arbaeen pilgrimage and the civilizational opportunities present therein, are topics that have been examined through this approach. The primary question of this research is to identify the focal point around which the Islamic front should rally its discourse to achieve victory in this mentioned clash of civilizations.
Methodology: The authors' methodology in this research is historical analysis. By scrutinizing a historical period of civilizational conflict between the West and Islam up to the present day, and mentioning two examples of the Iranian Islamic Revolution and the Arbaeen pilgrimage, they have elucidated the significance of Islamic discourse in such a clash.
Findings: Some of the most notable findings include:

he Iranian Islamic Revolution can be regarded as a highly successful example of the functional role of religion and religious discourse in the contemporary world.
From the perspective of the founder and leader of the Iranian Islamic Revolution, its victory marks the commencement of Islam's return to its rightful place in civilization.
The project of Islamophobia serves as a crucial strategy for adversaries to counter Islam and Islamic civilization.
It can be argued that the Arbaeen pilgrimage over the past decade has played a complementary role to the Iranian Islamic Revolution, nullifying some of the most significant schemes of the enemy to defeat the Islamic front. The Islamic Revolution in Iran introduced the notion of a global mission to propagate Islam and establish Islamic civilization and it appears that the role of Arbaeen is to advance this idea further and overcome obstacles in its path.
It is believed that the most effective way for the Islamic front to confront its civilizational rivals is to encourage people to contemplate the teachings of Islam and to elucidate and introduce them to the world, which constitutes an operational strategy for confronting Western civilization. Such a notion, which determines both the method and content of confrontation, is the linchpin for victory in such a clash.
The decision-makers of the Islamic front have not paid enough attention to their fundamental and vital principle, namely the innate and salvational teachings of Islam, in their civilizational confrontation with Western civilization.

Conclusion: The future of this civilizational clash, will be synonymous with the triumph of the Islamic front if it directs all its efforts towards strengthening its most crucial civilizational element, which is none other than the religion of Islam, and shapes the front of the devout and the free in the world. The key to progress lies in exploring and recognizing the inherent potentials within Islam and entrusting them to construct a model for a global civilization. The success of the Iranian Islamic Revolution signifies a step towards the resurgence of Islamic civilization in an era characterized by the decline of Islamic civilization and the complete dominance of Western civilization. Additionally, recent events like the Arbaeen pilgrimage represent the actualization of another immense potential hidden within the essence of Islam, which, if understood truly, has the potential to pose a serious challenge to Western civilization, thereby providing evidence in support of this claim.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic civilization
  • Western civilization
  • Islamic Revolution
  • Arbaeen pilgrimage
  • Islamophobia
  • اخوت، مجله الکترونیکی (1396)، 57 ریشتر، پس‌لرزه‌های انقلاب اسلامی در آن‌سوی مرزها، قم، انتشارات شهید کاظمی، به نقل از ماهنامه امید انقلاب، ش 222.
  • افتخاری، لاله (1398)، «نقش پیاده‌روی اربعین در تحقق تمدن نوین اسلامی؛ با تأکید بر فرمایشات مقام معظم رهبری»، فصلنامه علمی تخصصی رهیافت فرهنگ دینی، سال دوم، شماره 8، صص 31-58.
  • امینیان، بهادر (1387)، «اسلام‌ستیزی در غرب: دلایل و ویژگی‌ها»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 22، شماره 1، صص 105-122.
  • تاج‌بخش، غلامرضا، عباسپور، ابراهیم (1401)، «بازاندیشی در ایجاد تمدن نوین اسلامی، از طریق فراترکیب پژوهش‌های پیاده‌روی اربعین»، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، شماره 2، صص 1-34.
  • توینبی، آرنولد جوزف (1353)، تاریخ در بوته آزمایش، ترجمه ابوطالب صارمی، تهران، امیرکبیر.
  • توینبی، آرنولد جوزف (1387)، خالصه‌ی دوره‌ی دوازده‌جلدی بررسی تاریخ تمدن، ترجمه محمدحسین آریا، تهران، امیرکبیر.
  • خامنه‌ای، سیدعلی (1393)، نامه به جوانان اروپا و آمریکای شمالی، به نقل از:https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=28731
  • خامنه‌ای، سیدعلی (1398)، به رهبری حسین، به کوشش دفتر نشر و حفظ آثار آیت‌الله خامنه‌ای، به نقل از:https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=50911
  • دهشیری، محمدرضا (1392)، اسلام‌هراسی در غرب، تهران، انتشارات المهدی.
  • رزمجو، جمال و همکاران (1392)، «تحول اصطلاح ساراسن و کاربست آن در میان اروپاییان، تا پایان سده سیزده میلادی»، مطالعات تاریخ اسلام، سال پنجم، شماره 18، صص 47-68.
  • رشیدی، بهروز (1392)، امام خمینی و نهضت احیای تمدن اسلامی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج.
  • سعید، ادوارد ویلیام (1387)، برخورد تمدن‌ها (غرب و اسلام)، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  • سعید، ادوارد ویلیام (1394)، شرقشناسی، ترجمه لطفعلی خونجی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
  • عابدینی، محمدرضا و دیگران (1401)، «تحلیل تمدنی جریان اربعین، فرصت‌ها و چالش‌ها»، فصلنامه تمدن‌پژوهی، شماره 4، صص 129-152.
  • گنون، رنه (1372)، بحران دنیای متجدد، ترجمه سید ضیاءالدین دهشیری، تهران، انتشارات امیرکبیر.
  • مارتین، ریچارد سی (1377)، «پیشینه مطالعات اسلامی در غرب»، ترجمه حسن اسلامی، آیینه پژوهش، شماره 54، صص 19-25.
  • مارتین، ریچارد سی (1396)، نگرش‌هایی به اسلام در مطالعات ادیان، ترجمه مهرداد عباسی و همکاران، تهران، حکمت.
  • مخبر، عباس (1371)، سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج، ویراستار مرتضی اسلامی، تهران، طرح نو.
  • مدنی، محمدهادی (1401)، «هژمونی تمدنی غرب و ظرفیت‌های گفتمان انقلاب اسلامی برای جهان اسلام»، پژوهش‌نامه علوم انسانی اسلامی، شماره 18، صص 25-50.
  • معایرجی، حسن (1371)، «نخستین ترجمه‌های لاتینی قرآن کریم و تأثیر آن بر ترجمه قرآن به زبان اروپایی»، آیینه پژوهش، شماره 13، صص 31-38.
  • مکارم شیرازی، ناصر (1395)، بیانات در دیدار مسئولین موکب حضرت معصومه (س)، به نقل از: https://www.makarem.ir/news/fa/News/Details/400821#_ftn29
  • موسوی الخمینی، روح‌الله (1378)، صحیفه امام: مجموعه آثار امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  • موسوی الخمینی، روح‌الله (1389)، حکومت اسلامی و ولایت‌فقیه در اندیشه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  • نریمانی، حسن و دیگران (1400)، «نقد تمدن نوین غرب از منظر گفتمان انقلاب اسلامی با تأکید بر آرای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای»، فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس، شماره 1، صص 9-28.
  • نصرتیان، رئوف، و پازوکی، شهرام (1401)، «سیر تحول نگاه غربی‌ها به اسلام»، پژوهشنامه ادیان، شماره 32، صص 255-281.
  • هال، استیون (1386)، غرب و بقیه: گفتمان قدرت، مترجم محمود متحد، تهران، آگاه.
  • هانتینگتون، ساموئل (1380)، تمدن‌ها و بازسازی نظام جهانی، ترجمه مینو احمدسرتیپ، تهران، کتابسرا.
  • Adam s, Francisco (2007), Martin Luther and Islam, Brill.
  • Bazian, Hatem (2015), “The Muslim Question”, quoted by:https://www.dailysabah.com/columns/hatem-bazian/2015/04/27/the-muslim-question
  • David R. Blanks and Michael Frassetto (1999), Western view of Islam in middle East and Early Modern Europe, Palgrave Macmillan.
  • Goddard, Hugh (2000), A History of Christian-Muslim Relationship, edinburgh university press.
  • Hodgson, Marshall G. S. (2002), Rethinking world history, New York, Cambridge university press.
  • Kritzeck, James (1964), Peter the Venerable and Islam, New Jersey, Princeton University Press.
  • Lean, Nathan (2012), The Islamophobia Industry: How the Right Manufactures Fear of Muslims, New York, pluto press.
  • Luther, Martin (1528), On War Against Turks.
  • Rizvi, Shabbre (2023), “What does Western media's blackout of Arbaeen walk tell us?”, quoted by:

https://www.presstv.ir/Detail/2023/09/08/710484/What-does-Western-media-s-blackout-of-Arbaeen-walk-tell-us

  • Tolan, John (2002), Saracens: Islam in the Medieval European Imagination, Yew York, Columbia University Press.

 

  • Okhovat, electronic magazine (2016), 57 Richter, Aftershocks of the Islamic Revolution on the other side of the borders, Qom, Shahid Kazemi Publications, quoted from Omid Enghelab Monthly, p. 222. [In Persian].
  • Eftekhari, Laleh (2018), "The role of Arbaeen walking in the realization of modern Islamic civilization; With an emphasis on the statements of the Supreme Leader", the specialized scientific quarterly of the approach to religious culture, second year, number 8, pp. 31-58. [In Persian].
  • Aminian, Bahadur (2007), "Anti-Islamism in the West: Reasons and Features", Foreign Policy Quarterly, Year 22, Number 1, pp. 105-122.
    [In Persian].
  • Tajbakhsh, Gholamreza, Abbaspour, Ebrahim (1401), "Rethinking the creation of modern Islamic civilization, through metacombination of Arbaeen walking researches", two scientific quarterly journals of fundamental studies of modern Islamiccivilization, No. 2, pp. 1-34.
    [In Persian].
  • Tajbakhsh, Gholamreza, Abbaspour, Ebrahim (1401), "Rethinking the creation of modern Islamic civilization, through metacombination of Arbaeen walking researches", two scientific quarterly journals of fundamental studies of modern Islamiccivilization, No. 2, pp. 1-34.
    [In Persian].
  • Toynbee, Arnold Joseph (1353), Civilization on Trial, translated by Abutaleb Sarmi, Tehran, Amirkabir. [In Persian].
  • Toynbee, Arnold Joseph (1387), summary of the twelve-volume course on the history of civilization, translated by Mohammad Hossein Aria, Tehran, Amir Kabir. [In Persian].
  • Khamenei, Seyed Ali (2018), under the leadership of Hossein, publishing house and preservation of the works of Ayatollah Khamenei, quoted by: https://www.makarem.ir/news/fa/News/Details/400821#_ftn29 [In Persian]
  • Khamenei, Seyyed Ali (2013), letter to the youth of Europe and North America, quoted by: https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=28731
    [In Persian].
  • Dehshiri, Mohammad Reza (2012), Islamophobia in the West, Tehran, Al-Mahdi Publications.[In Persian].
  • Razmjo, Jamal et al (2012), "The evolution of the term Saracen and its use among Europeans, until the end of the 13th century", Islamic History Studies, Year 5, Number 18, pp. 47-68. [In Persian].
  • Rashidi, Behrouz (2012), Imam Khomeini and the Islamic Civilization Revival Movement, Tehran, Orouj Publishing House.[In Persian].
  • Saeed, Edward William (2007), The Clash of Civilizations (West and Islam), translated by Abdur Rahim Govahi, Tehran, Islamic Farhang Publishing House. [In persian].
  • Saeed, Edward William (2014), Orientalism, translated by Lotfali Khunji, Tehran, Amirkabir Publishing House.[In Persian].
  • Abedini, Mohammad Reza and others (1401), "Civilization analysis of Arbaeen, opportunities and challenges", Civilization Quarterly, No. 4, pp. 129-152. [In Persian].
  • Guenon, Rene (1372), The Crisis of the Modern World, translated by Seyyed Ziauddin Dehshiri, Tehran, Amirkabir Publications. [In Persian].
  • Martin, Richard C (1377), "The Background of Islamic Studies in the West", translated by Hasan Eslami, Ayineh Pajuhesh, No. 54, pp. 19-25.
    [In Persian].
  • Martin, Richard C (2016), Attitudes towards Islam in Religious Studies, translated by Mehrdad Abbasi, Tehran, Hikmat. [In persian].
  • Mokhber, Abbas (1371), Pahlavi dynasty and religious forces according to Cambridge history, edited by Morteza Islami. Tehran, new design.
    [In Persian].
  • Madani, Mohammad Hadi (1401), "Western civilizational hegemony and the capacities of the discourse of the Islamic Revolution for the Islamic world", Studies of Islamic Humanities, No. 18, pp. 25-50. [In Persian].
  • Maaierji, Hassan (1371), "The first Latin translations of the Holy Qur'an and its impact on the translation of the Qur'an into European languages", Ayineh Psjuhesh, No. 13, pp. 31-38. [In Persian].
  • Makarem Shirazi, Nasser (2015), statements in the meeting of the officials of the procession of Hazrat Masoumeh (PBUH), quoted by:https://www.makarem.ir/news/fa/News/Details/400821#_ftn29 [In Persian]
  • Mousavi Al-Khomeini, Ruhollah (1378), Imam Khomeini's Sahiseh: Collection of Imam Khomeini's Works, Tehran, Imam Khomeini's Works Editing and Publishing Institute.[In Persian].
  • Mousavi Al-Khomeini, Ruhollah (1389), Islamic Government and Guardianship in Imam Khomeini's Thought, Tehran, Institute for Editing and Publishing Imam Khomeini's Works.[In Persian].
  • Nosratian, Rauf, and Pazuki, Shahram (1401), "The evolution of Westerners' view of Islam", Religious studies, No. 32, pp. 255-281. [In Persian].
  • Hall, Steven (1386), The West and the rest: the discourse of power, translated by Mahmoud Motahed, Tehran, Agah publication. [In Persian].
  • Huntington, Samuel (1380), Civilizations and Reconstruction of the World System, translated by Mino Ahmad Sartip, Tehran, Ketabsara. [In Persian].
  • Adam s, Francisco (2007), Martin Luther and Islam, Brill.
  • David R. Blanks and Michael Frassetto (1999), Western view of Islam in middle East and Early Modern Europe, Palgrave Macmillan.
  • Goddard, Hugh (2000), A History of Christian-Muslim Relationship, Edinburgh university press.
  • Hodgson, Marshall G. S. (2002), Rethinking world history, New York, Cambridge university press.
  • Kritzeck, James (1964), Peter the Venerable and Islam, New Jersey, Princeton University Press.
  • Lean, Nathan (2012), The Islamophobia Industry: How the Right Manufactures Fear of Muslims, New York, pluto press.
  • Luther, Martin (1528), On War Against Turks.
  • Toynbee, Arnold Joseph (1353), Civilization on Trial, translated by Abutaleb Sarmi, Tehran, Amirkabir. [In Persian].
  • Tolan, John (2002), Saracens: Islam in the Medieval European Imagination, Yew York, Columbia University Press.
  • Bush, George W. (2001), “Terrorist Attacks in U.S.”, (Video), quoted by: https://www.c-span.org/video/?166087-1/terrorist-attacks-us
  • Bazian, Hatem (2015), “The Muslim Question”, quoted by:

https://www.dailysabah.com/columns/hatem-bazian/2015/04/27/the-muslim-question

  • Rizvi, Shabbre (2023), “What does Western media's blackout of Arbaeen walk tell us?”, quoted by:

https://www.presstv.ir/Detail/2023/09/08/710484/What-does-Western-media-s-blackout-of-Arbaeen-walk-tell-us-