لزوم توجه به نگرش صحیح کارگزاران در تحقّق تمدّن اسلامی از دیدگاه قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف و تربیت اسلامی دانشگاه فرهنگیان، استان چهارمحال و بختیاری، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

نوع نگرش و اعتقاد انسان، زیربنایی‌ترین موضوعی است که رفتار انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ازآنجاکه براساس آموزه‌های قرآنی، دین اسلام کامل‌ترین دینی است که خداوند متعال برای هدایت انسان پسندیده است که به تمام عرصه‌ها و نیازهای انسان و جامعه توجه کرده، این سؤال مطرح می‌شود که به‌منظور تحقّق تمدّن اسلامی، چه نگرش‌هایی لازم است در کارگزاران چنین تمدّنی وجود داشته باشد تا به سرمنزل مقصود برسد؟ پژوهش حاضر که با روش توصیفی – تحلیلی و رویکردی قرآنی تهیه گردیده، درصدد است نگرش‌های بنیادی تأثیرگذار در ایجاد تمدّن اسلامی را استخراج و تحلیل کند. براساس یافته‌های پژوهش، نگرش انسان به خداوند، دنیا، انسان و دین، از زیربنایی‌ترین موضوعاتی است که در انتخاب کارگزاران تمدّن‌ساز تأثیر به سزایی دارند. ازاین‌رو، تأثیر آن‌ها در تحقّق تمدّن اسلامی به‌ اختصار تبیین شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد اعتقاد به علم، قدرت و حکمت بی‌پایان خداوند، اعتقاد به ربوبیت خداوند متعال، اعتقا‌د به نصرت و یاری خداوند و طلب خیر از او، توکّل و واگذاری امور به خداوند، نظام احسن آفرینش، ماهیت زندگی دنیا، آمیختگی دنیا با رنج و سختی، کرامت ذاتی انسان، اراده و اختیار انسان، ذوابعاد بودن وجود انسان، هدفمندی آفرینش انسان، آسانی دین، پذیرش اختیاری دین، تفاوت نهادن بین دین و دین‌داران و اعتقاد به سیاست دینی، مهم‌ترین موضوعاتی است که جهت دست‌یابی به تمدّن اسلامی، لازم است در نگرش کارگزارانی که درصدد ایجاد تمدّن اسلامی هستند، نهادینه و تقویت گردد.  
 
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Pay attention to correct attitude of agents for being Islamic civilization in the perspective of Holy Quran

نویسنده [English]

  • Rahmat Shayestefard
Assistant Professor, Department of Islamic Education, Farhangian University, Chaharmahal and Bakhtiari Province, I.R. Iran.
چکیده [English]

The basic subject of human behavior is human attitude and belief. While Islamic religion is comprehensive religion that God almighty has chosen to guide human, it is according to the Quran teachings and it has paid attention to all areas and needs of human and society.
The question is “which are attitudes necessary to occurring Islamic civilization and is there a civilization to reach its destination?” .The method of research is descriptive-analytical and Quranic approach. I try to extract and explain basic attitudes that impact to the creation of Islamic civilization.
According to the research achievement, human attitude towards God, world, human and religion is basic subject that so impact on selecting civilizational agents. Hence, its impact on creation of Islamic civilization is explained. The most important subject to occurring Islamic civilization are belief in infinite, power and wisdom of God, belief in Lordship of God, belief in help and assistance of God, trust, the best system of creation, the nature of life, fusion of the world with Suffering, human instinct, human will, human existence, purposefulness of human creation, ease of religion, voluntary acceptance of religion, differentiation between religion and religious people and belief in religious politics
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agents
  • Islamic civilization
  • correct attitude
  • Holy Quran
  • Islam

مراجع

شریف رضى، محمد بن حسین ‏)1414(،  نهج‌البلاغه، تحقیق صبحی صالح، قم، هجرت‏، چاپ اول.‏
ابن أبی جمهور، محمد بن زین‌الدین (1405)، ‏عوالی اللآلی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، تصحیح مجتبى عراقى، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول.
ابن شعبه حرانى، حسن بن على (1404)، تحف العقول عن آ‏ل الرسول، تصحیح على اکبر غفارى، قم، جامعه مدرسین‏، چاپ دوم‏‏.
ابن طاووس، علی بن موسی (1409)، إقبال الأعمال، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ دوم‏.
ابن فارس، احمد بن فارس (1404)، معجم مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414)، لسان العرب، بیروت، دارالفکر، چاپ سوم.
 (منسوب به) جعفر بن محمدالصادق (1400)، مصباح الشریعة، بیروت، اعلمى، چاپ اول.
پیروزمند، علیرضا و خورشیدی (1398)، محمد، مؤلفه‌های ساختاری تمدن‌سازی اسلامی  (با رویکرد آینده‌پژوهی)، دوفصلنامۀ بنیادین تمدن نوین اسلامی، ش1.
جان‌احمدی، فاطمه (1393)، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، قم، معارف.
جعفریان، رسول (1382)، تاریخ خلفا، قم، دلیل ما، چاپ دوم.
حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله (1411)، المستدرک على الصحیحین، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه.
حر عاملى، محمد بن حسن (1409)، ‏تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، قم‏، مؤسسة آل البیت علیهم السلام‏، چاپ اول‏.
حقیقت، سیدصادق، رهدار، احمد (1394)، ظرفیت‌های سیاسی جهان اسلام برای تمدن نوین اسلامی، کاشان، مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی مطالعات تمدن اسلامی، شماره‌ی1.
دارا، جلیل، قربانی تازه‌کندی، سعید (1398)، بازشناسی نقش مؤلفه‌های فرهنگی حکومت اسلامی در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای، فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه انقلاب اسلامی»، سال نهم، شماره‌ی 31.
دورانت، ویل (1378)، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام و دیگران، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
دهخدا، علی‌اکبر (1377)،  لغتنامۀ دهخدا، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
زمانی‌محجوب، حبیب (1390)، نوسازی تمدن اسلامی، فصلنامه تاریخ در آیینه پژوهش، سال هشتم، شماره‌ی 1، بهار.
زنگویی، اسدالله و دیگران (1396)، آسیب‌شناسی، موانع و چالش‌ها در تحقّق تمدّن نوین اسلامی، همایش بین المللی بازخوانی تمدّن اسلامی و جهان شهر معنوی با تأکید بر شهر مقدّس مشهد.
سروش، عبدالکریم (1378)، بسط تجربۀ نبوی، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، چاپ دوم.
سعیدی‌روشن، محمدباقر (1393)، شاخص‌های تمدّن اسلامی بر اساس آموزه‌های قرآن کریم، دوفصلنامه آموزه‌های قرآنی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره‌ی 19.
شجاعی، هادی (1395)، ظرفیت‌های فرهنگ سیاسی تشیع در آفرینش تمدن نوین اسلامی، تاریخ اسلام در آیینه پژوهش، سال 13، شماره‌ی1 .
صدوق، محمد بن على ابن‌بابویه (1413)، من لا یحضره الفقیه‏، تصحیح علی‌اکبر غفارى، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ دوم‏.
صدوق، محمد بن على ابن‌بابویه (1385)، علل الشرایع‏، قم، کتاب‌فروشی داورى‏، چاپ اول.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى،‏ چاپ پنجم.‏
طوسی، محمد بن حسن (1407)، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیه‏، چاپ چهارم.‏
عزتی امیر و دیگران (1399)، مؤلفه‌های تمدّن نوین اسلامی و الزا‌مات شکل‌گیری آن مبتنی بر بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)، نشریه‌ی علمی مدیریت اسلامی، تهران، دانشگاه جامع امام حسین (ع).
فرمهینی فراهانی، محسن (1394)، الزامات تحقّق تمدّن نوین اسلامی، همایش ملی تمدن نوین اسلامی، تهران، دانشگاه شاهد.
فولادی، محمد، حسینی، فاطمه‌السادات (1398)، تحلیلی بر ابعاد مؤلفه‌های تمدّن نوین اسلامی؛ از منظر مقام معظم رهبری، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، سال 11 شماره‌ی 1.
قمی، علی بن ابراهیم (1404)، تفسیرالقمی، قم، دار الکتاب، چاپ سوم.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407)، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفارى و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم‏‏.
لوکاس، هنری استیون (1368)، تاریخ تمدن، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران، مؤسسه کیهان.
لیثى واسطى، على بن محمد (1376)، عیون الحکم و المواعظ، قم، دارالحدیث، چاپ اول.
ـ مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ دوم‏.
محمدی ری‌شهری، محمد (1377)، میزان الحکمة، ترجمه‌ی حمیدرضا شیخی، قم، دار الحدیث.
مصطفوی، حسن (1368)،  التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‏، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول.
مطهری، مرتضی (1370)،  فلسفۀ اخلاق، تهران، صدرا، چاپ نهم.
مطهری، مرتضی (1372)، مجموعه آثار، ج2، تهران، صدرا.
مطهری، مرتضی (1368)، مجموعه آثار، ج7، تهران، صدرا.وحیدی‌منش، حمزه‌علی (1386)، عناصر تمدّن‌ساز اسلام، ماهنامه معرفت، شماره‌ی123.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار