تاثیر نگرش به دنیا در ساخت تمدن از منظر قران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

چکیده
انسان بر اساس نوع نگرش خود، در بستر تاریخ حرکت می‌کند و مسیر خود را انتخاب می‌نماید؛ لذا نوع نگرش انسان به دنیا، در ساخت تمدن اهمیت دارد. این نوشتار با روش توصیفی-‌تحلیلی و رویکردی قرآنی درصدد است تا تاثیر نگرش به دنیا را در ساخت تمدن از منظر قرآن مورد کنکاش قرار دهد. یافته‌ها، حکایت از آن دارند که از منظر قرآن، سه نگرش کلی به دنیا وجود دارد: نگرش دنیا‌ گریزِ آخرت ‌طلب، دنیا‌ طلبِ آخرت ‌گریز و دنیا‌ دارِ آخرت ‌گرا. در صورت باور به هر یک از این سه نگرش،در مرحله عمل، سه دنیای متفاوت، اما دو جهان تمدنی مغایر، شکل می‌گیرند. نگرش اول یعنی نگرش دنیا گریزِ آخرت طلب، توان ساخت هیچ تمدنی را ندارد؛ از ‌این ‌رو از موضوع جهان‌ تمدنی خارج است؛ اما دو نگرش دیگر، قادر به ساخت تمدن ‌اند. یکی ابلیسی و دیگری توحیدی که هر کدام به ‌صورت وجودی مشکک، قابلیت استقرار دارند.
واژگان کلیدی
جهان تمدنی، نگرش به دنیا، نگرش به آخرت، تمدن توحیدی، تمدن ابلیسی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of attitude to the world in building a civilization from perspective of quran

نویسنده [English]

  • Mohammad Hosain Daneshkia
Ph.D In Teaching Islamic History And Civilization, Group Of The History Of Islamic Civilization And Culture, Maaref University, Qom, I.R.Iran
چکیده [English]

Abstract
Man moves in the context of history based on his kind of attitude and chooses his path; Therefore, the type of human attitude to the world is important in building civilization. This article tries to explore the effect of worldview on the construction of civilization from the perspective of the Quran by descriptive-analytical method and Quranic. The findings indicate that from the Qur'anic point of view, there are three general views of the world, which can be titled such as the secular attitude and the afterlife ‘The worldly seekers of the Hereafter (or strife or indifference)’worldly seekers and afterlife. If human beings believe in any of these three and place themselves in the orbit of their realization, there will be three different worlds or civilized worlds. The first attitude, if fully committed to it, can not build any civilization, But the other two attitudes are able to build two civilizations, one establishing a satanic civilization and the other a monotheistic civilization in the form of multiple existence.
Keywords
Civilization world, Attitude to the world, Attitude to the Hereafter, Monotheistic civilization,
Satanic civilization

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civilization world
  • Attitude to the world
  • Attitude to the Hereafter
  • Monotheistic civilization
  • Satanic civilization
 
آودیچ، ابراهیم(1380)، بررسی نظریه‌های نجات و مبانی مهدویت، تهران: دبیرخانۀ دائمی‌ اجلاس دوسالانۀ بررسی ابعاد وجودی حضرت مهدی.
بدن، لویی(1354)، تاریخ عقاید اقتصادی، ترجمۀ هوشنگ نهاوندی، تهران: انتشارات مروارید، چ2.
البستانی، پطرس(بی‌تا)، دائرة‌المعارف، بیروت، لبنان: دارالمعرفة.
حافظ شیرازی، خواجه شمس‌الدین(بی‌تا)، دیوان حافظ، محمد قزوینی، تهران: چاپ سینا.
خمینی، سید روح‌الله(1386)، چهل‌حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (ره).
سبحانی، جعفر(1387)، قرآن و معارف عقلی، قم: مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان. 
سقای بی ریا، محمد ناصر(1398)، مقایسه سنن اجماعی تمدن‌ساز انبیاء و طاغوتیان از دیدگاه قران، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، صص 223-247.
 سیوطی جلال‌الدین(1404ق)، الدر المنثور، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی.
شریف الرضى، محمد‌بن‌حسین‏(1404)، نهج البلاغة، صالح، صبحی‏، قم: هجرت‏.‏
فرید وجدی، محمد(بی‌تا)، دائرة المعارف القرن العشرین، بیروت لبنان: دارالفکر.
فیض کاشانی(بی‌تا)، محجة البیضاء، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم.
قمی، شیخ عباس(1387)، مفاتیح الجنان، قم: انتشارات اسوه.
لک زایی، شریف(1398)، علل ضعف تمدنی و عقب‌ماندگی جوامع اسلامی در اندیشه امام موسی صدر، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، صص311-328.
 مجلسی، محمد‌باقر(1382)، عین الحیاة، تحقیق مهدی رجائی، قم: انوار الهدی.        
مجلسى، محمد‌باقر‌بن‌محمد‌تقى(1403)، بحار الانوار، بیروت.
محمدی ری‌شهری، محمد(1389) میزان‌الحکمة، قم: مؤسسه علمی‌فرهنگی دارالحدیث سازمان چاپ و نشر.
مددپور، محمد(بی‌تا)، انقلاب اسلامی‌ و نظریۀ پایان تاریخ، قم: بضعة الرسول.
مطهری، مرتضی(بی‌تا)، مجموعۀ آثار، تهران: انتشارات صدرا.
مکارم‌شیرازی، ناصر(۱۴۲۱ق/۱۳۷۹ش.) الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم، مدرسة الإمام علی بن أبی‌طالب.
مکارم‌شیرازی، ناصر(1353)، تفسیر نمونه، طهران: دارالکتب الاسلامیه.
مؤسسة دائرة المعارف فقه اسلامی(۱۳۸۹ش)، فرهنگ فقه: مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، زیرنظر سید محمود هاشمی‌شاهرودی، قم: مؤسسة دائرة المعارف فقه اسلامی ‌بر مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام.
هاشمی‌رفسنجانی، اکبر و محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن(۱۳۸۶ش)،  فرهنگ قرآن: کلید راهیابی به موضوعات و مفاهیم قرآن کریم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
Schnitzer، (1999)M: Comparative Economic Systems ؛Thomson Learning Edition: Western College Publishing
بی‌نام، 8شهریور1398، « آمار وحشتناک "سقط جنین" در آمریکا/ مادران از زندگی تباه‌ شدهۀ خود می‌گویند.
   https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/06/08/2085003
بی‌نام،   3/11/  1396 « گزارش جدید «آکسفام»: 82 درصد ثروت جهان دست یک درصد پول‌دار دنیا »، https://www.eghtesadonline.com
بی‌نام، ۱۶/7/ 1393 « آمارهای تکان‌دهندۀ سقط جنین در جهان »، https://www.mashreghnews.ir/news
جعفریان، رسول، 29/5/1399" تعطیل کردن دنیا: نگاهی به رابطه زهد اسلامی با کسب و کار اقتصادی (مروری بر کتاب الحث علی الصناعة و التجارة و العمل)، https://historylib.com/articles/.