تحلیل دیدگاه های امام خمینی و امام خامنه ای پیرامون نقش هنر و هنرمند در پیکره تمدن اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی دانشگاه شاهد

2 استادیار گروه تاریخی تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی دانشگاه شاهد

چکیده

«هنرمند» اولین وجه از صورت آفرینشگری «هنر» است که وجه انسانی آن بیش از هر زمان دیگری در مقابل دیدگان تجلّی می­یابد. این دو در ارتباط با «تمدّن اسلامی» در طول تاریخ نقش سازنده­ای بازی کرده­اند. به­طوریکه انسان هنرمند همواره موجب تحقّقِ یکی از تجلیّات مهّم تمدن –  یعنی اثر هنری – بوده و هست. با علم به اینکه انقلاب اسلامی ایران در دوره معاصر، زمینه­ساز ایجاد تمدّن اسلامی بوده و شرایط آن را محقّق ساخته است؛ باید به این مهّم نیز توجّه داشت که دیدگاه­ رهبران انقلاب اسلامی، درباره تجلیّات «تمدّنی» –  همچون شخصیت هنرمند و اثر هنری – تعاریف تازه­ای از دو عنصر مذکور را مطرح کرده است. بنابراین، محلِ پرسش اینکه دیدگاه مشخّص «امام خمینی» (ره) و «امام خامنه­ای» (مدظلله­العالی) پیرامون نقش «هنرمند» و «هنر» چیست و چه نسبت معناداری با «پیکره تمدّن اسلامی» در دوره معاصر برقرار می­سازد؟ تحقیق حاضر از نوع کیفی (توصیفی- تحلیلی)،  بهره­مند از استدلال قیاسی با کمک از ابزار عقل و منطق و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه­ای است. گزیده­ای از نتایج تحقیق حاکی از آنست که هنرمند به مثابه انسانی مسئول در قبال خود، جامعه، تاریخ و فرهنگ خویش ملزم به هویت­سازی و هویت بخشی در مسیر خلق و آفرینش هنری است. در مقابل هنر نیز می­بایست با نفوذ کلمه خود و دوری از امر «قُبح» و نزدیکی به امر «حُسن»، نادیِ فریاد ستمدیدگان و مظلومان باشد. بی­تردید لازم است چنین هنری را زمینه­ای فرهنگی (جامعه اسلامی) پشتیبانی نماید که خود در مسیر رابطه «فرهنگی-تمدّنی» قرار دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Imam Khomeini and Imam Khamenei's views on the role of art and artist in the body of Islamic civilization

نویسندگان [English]

  • Alireza Karimi 1
  • Morteza Afshari 2
1 PhD student in Comparative and Analytical History of Islamic Art, Shahed University
2 Assistant Professor of Art Faculty of Shahed University
چکیده [English]

The "artist" is the first aspect of the creative form of "art" whose human face is manifested more than ever before the eyes. The two have played a constructive role in connection with "Islamic civilization" throughout history. As the artist man has always been the realization of one of the most important manifestations of civilization - the work of art. Knowing that the Islamic Revolution of Iran in the contemporary period has been the basis for the creation of Islamic civilization and has realized its conditions; It should also be noted that the views of the leaders of the Islamic Revolution on the manifestations of "civilization". The personality of the artist and the work of art - has proposed new definitions of the two elements. Therefore, the question is what is the specific view of "Imam Khomeini" and "Imam Khamenei" about the role of "artist" and "art" and what is the significant relationship with the "body of Islamic civilization" in the contemporary period? The present research is of qualitative (descriptive-analytical) type, using deductive reasoning with the help of reason and logic tools and collecting information in a library method. Excerpts from the research results indicate that the artist, as a responsible human towards himself, his society, history and culture, is required to create an identity in the path of artistic creation. On the other hand, art should be savior of the oppressed by avoiding the matter of "agony" and approaching the matter of "goodness". Undoubtedly, such art needs to be supported by cultural contexts (Islamic society), which itself is on the path of "cultural-civilizational" relationship.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khomeini
  • Imam Khamenei
  • Artist
  • Art
  • Islamic civilization
  1. امام خمینی، روح الله، (1381)، تبلیغات (هنر و رسانه­ها) از دیدگاه امام خمینی (ره)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ اوّل.
  2. امام خمینی، روح الله، (1385)، صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی (س) ، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ج18،19،21 .
  3. امام خامنه­ای، سیدعلی، (1385)، هنر باید متعالی باشد، به کوشش مصطفی حسن­زاده، تهران، انتشارات راه شیری وابسته به مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، چاپ دوّم.
  4. رحیمیان، محمدحسین، (1395)، در سایه آفتاب: یادها و یادداشت­هایی از امام خمینی (ره)، تهران، انتشارات سوره مهر.
  5.  صفایی حائری، علی، (1386)، استاد و درس: ادبیات/ هنر/ نقد، قم، انتشارات لیله القدر، چاپ دوّم.