چالش های تمدنی پیش روی انقلاب اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعه‌شناسی ارتباطات بین‌الملل، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، جمهوری اسلامی ایران.

2 دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، جمهوری اسلامی ایران .

چکیده

انقلاب اسلامی ایران داعیه دار نظم اجتماعی جدیدی است که خود را در سطحی فراگیر در قالب تمدن‌نوین اسلامی نمایان می‌سازد. حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی با چالش‌هایی همراه است که چیستی آن‌ها، مساله این پژوهش را شکل می-دهد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مطالعه‌ی اسنادی است و تحلیل اطلاعات با روش تحلیل مضمون انجام-پذیرفته است. براساس یافته‌های این پژوهش، چالش‌های تمدنی انقلاب اسلامی ایران در مقوله‌های «امکان تحقق تمدن-نوین اسلامی»، «الزامات تحقق تمدن‌نوین اسلامی»، «حیطه انتقال تمدنی تمدن‌نوین اسلامی» و «معنا و عینیت در تمدن‌نوین اسلامی» قابل‌صورت‌بندی است. عدم امکان تحقق تمدن‌نوین اسلامی، چالشی است که معنادار بودن آن در این نوشتار بررسی می‌شود. بسط اجتماعی عقلانیت انقلابی، تربیت نیروی انسانی طراز تمدن نوین اسلامی، تحول در علوم انسانی و تعالی الگوی مدیریت، اصلاح سبک زندگی و افزایش تعاملات میان‌‌فرهنگی از مهم‌ترین الزامات تحقق تمدن‌نوین اسلامی است که عدم توجه به آن‌ها از چالش‌های اساسی صیرورت تمدنی انقلاب اسلامی خواهد بود. تحولات فکری، پیشرفت های علمی، تعاملات میان فرهنگی، شکاف‌های اجتماعی، فتنه‌های سیاسی و جنگ‌های بین المللی از ساز و‌ کارهای حیطه انتقال تمدنی محسوب می‌شوند که عدم مدیریت آن‌ها، حرکت انقلاب اسلامی را با چالش‌های جدی مواجه خواهد ساخت. فقدان معنا و عینیت نیز از مهم‌ترین چالش‌های هر تمدن محسوب می‌شود. راه عینیت یافتن تمدن از مسیر بسط تاریخی جغرافیایی معانی متناسب با خود می‌گذرد که این امر نیز جز با وجود یک حکومت یا قدرت دارای نفوذ و با فهم، ارائه، مشروعیت بخشی و بازنمایی معانی متناسب با هویت اسلام تمدنی امکان پذیر نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Civilizational challenges facing the Islamic Revolution of Iran

نویسندگان [English]

  • Hassan bashir 1
  • Hadi ghiasi 2
1 Professor, Faculty of Culture and Communication, Imam Sadiq University,
2 Ph.D student, Culture and Communication, Imam Sadiq University
چکیده [English]

 
Abstract
The Islamic Revolution of Iran claims to be a new social order that manifests itself on a pervasive level in the form of new Islamic civilization. Moving towards a new Islamic civilization is fraught with challenges that shape the issue of this research. The method of data collection in this research is a documentary study and information analysis has been done by content analysis method. Based on the findings of this study, civilizational challenges of the Islamic Revolution of Iran in the categories of "possibility of realization of new Islamic civilization", "requirements of realization of new Islamic civilization", "scope of civilizational transfer of new Islamic civilization" and "meaning and objectivity" In new Islamic civilization, it can be classified. The impossibility of realizing new Islamic civilization is a challenge that is being explored in this paper. Social expansion of revolutionary rationality, training of human resources at the level of new Islamic civilization, transformation in the humanities and excellence of management model, lifestyle reform and increase of intercultural interactions are the most important requirements for the realization of new Islamic civilization that lack of pay attention to them will be One of the main challenges of civilizational movement of the Islamic Revolution. Intellectual developments, scientific advances, intercultural interactions, social divisions, political seditions and international wars are among the mechanisms of the scope of civilizational transfer, that lack of management them will face the movement of the Islamic Revolution with serious challenges. Lack of meaning and objectivity is also one of the most important challenges of any civilization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The new Islamic civilization
  • the Islamic Revolution of Iran
  • civilizational challenges
اباذری، یوسف؛ شریعتی، سارا و فرجی، مهدی(1390)، فراروایت تمدن یا فرایند تمدن‌ها؟ خوانشی‌ از‌ پروبلماتیک‌ فرهنگ-تـمدن، تحقیقات ایران فرهنگی، شماره 14.
امامی، سیدمجید و غیاثی، هادی(1396)، هممگرایی تمدنی در طریق زیارت؛ با تأکید بر پیاده روی زیارت اربعین، دین و سیاست­فرهنگی، شماره 9، صص 127-148.
بابایی، حبیب الله(1396)، درآمدی بر شاخص‌های تمدنی در اربعین، مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی لقاءالحسین، جلد 4، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
بارانی، محمدرضا و میرمحمدی، سیدضیاءالدین(1391)، درآمدی بر چیستی تمدن اسلامی از دیدگاه مستشرقان، تاریخ اسلام، چاپ سیزدهم، شماره 50، صص 7-46.
بهمنی، محمدرضا(1393)، تمدن نوین اسلامی در اندیشه آیت الله خامنه‌ای، نقد و نظر، سال نوزدهم، شماره دوم، صص 198-237.
بهمنی، محمدرضا(1392)، دین پژوهی از منظر جریان‌های فکری ایران معاصر، اسلام و مطالعات اجتماعی، شماره 2، صص 24-38.
جمعی از نویسندگان(1388)، جستاری نظری در باب تمدن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
جهان بین، فرزاد و معینی پور، مسعود(1393)، فرآیند تحقق تمدن اسلامی از منظر حضرت آیت الله خامنه‌ای، مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 39، صص 29-46.
خانی، ابراهیم(1395)، جامعه‌شناسی حکمت متعالیه، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
سو، الوین(1397)، تغییر اجتماعی و توسعه، مروری بر نظریات نوسازی، وابستگی و نظام جهانی، مترجم: حبیبی مظاهری، محمود، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
همایون، محمدهادی(1396)، نقش تمدن‌ساز عاشورا و اربعین، از بعثت و غدیر تا ظهور، مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی لقاءالحسین، جلد 4، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
معینی پور، مسعود(1394)، ظرفیت‌های تمدنی کنگره عظیم اربعین حسینی، مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین، تهران: انتشارات سوره مهر.
معینی پور، مسعود(1388)، بررسی تطبیقی الگوی توسعه سیاسی هانتینگتون با الگوی رشد سیاسی در جامعه مهدوی، مشرق موعود، شماره 12.
ملکیان، محمدباقر(1386)، امکان در منطق و فلسفه، معارف عقلی، شماره 6، صص 109-126.
ولایتی، علی اکبر(1390)، بیداری اسلامی، تهران، انتشارات مرکز اجلاس بین‌المللی بیداری اسلامی.
هنری، یدالله، آزرمی، علی(1392)، بررسی و تحلیل فرآیند استقرار و انسجام یابی گفتمان انقلاب اسلامی ایران بر اساس نظریه گفتمان لاکلا و موفه، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، شماره 8.
یعقوبی، عبدالرسول (1398)، چالش واگرایی‌های هویتی جهان اسلام و راه‌حل‌های همگرایی در تمدن نوین اسلامی، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، شماره 3، صص 171-210.
Attride-Stirling, J. (2001), “Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research”, Qualitative Research, Vol. 1, No. 3, Pp. 385-405
Braun, V. & Clarke, V. (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, Pp. 77-101.
Patton, M. Q. (1990), Qualitative evaluation and research methods, Thousand Oaks, CA: Sage
Willfried Spohn(2011). World history, civilizational analysis and historical sociology: Interpretations of non-Western civilizations in the work of Johann Arnason. European Journal of Social Theory 14(1) 23–39