2024-03-29T16:40:33Z
https://nic.shahed.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=122
فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی
1397
1
1
علائم پیدایش تمدن نوین اسلامی؛ هشداری برای ایجاد و تقویت نهادهای تمدن ساز
رضا
مقیسه
علیرضا
کیقبادی
عبدالرحیم
پدرام
هدف مقاله حاضر شناسایی و ارائه نشانه ها و علائم تمدن نوین اسلامی با روش تحلیل مضامین می باشد؛ تمدن نوین اسلامی یک پدیده اسلامی است و نیازمند مفروضات و روش اسلامی برای آینده پژوهی است. شناسایی علائم تغییر یکی از روش های دیده بانی در علم آینده پژوهی است. در آینده پژوهی اسلامی علاوه بر توجه به مشهودات بایستی به سایر عوامل اثر گذار بر زندگی بشر معتقد بود و از همه مهمتر وعده های الهی را باور داشت. تمدن سازی نوین اسلامی هر چند هنوز به صورت یک روند کاملاً آشکار در نیامده است، اما علائم و نشانه هایی دارد که احتمال وقوع آن در آینده از منظر صاحب نظران، خیلی زیاد است. بیشترین کسانی که بر تمدن سازی نوین اسلامی تأکید دارند، رهبران انقلاب اسلامی هستند و ایشان هستند که جهت گیری های انقلاب اسلامی را هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ عملی به این سو سوق می دهند؛ بنابراین نشانه های تشکیل تمدن نوین اسلامی را با تحقیق و مطالعه می توان در منویات و اندیشه ولایت مشاهده و استنباط کرد. شناسایی درست علائم تغییر، مسئولین و مدیران نهادها و سازمان های کشور و نظام را در هدایت امور به سمت آینده مطلوب کمک می کند. وقتی تمدن سازی نوین اسلامی در حال شکل گیری است، نهادها و سازمان های کشورهای مختلف بایستی توان رقابت و فعالیت در سطح تمدن را داشته باشند و به عبارتی خودشان را تمدنی بسازند .نهادها و سازمان های انقلابی و اسلامی، بایستی با وجود این علائم و نشانه ها، خود را برای ایفای نقش آماده کنند.
تمدن
آینده پژوهی
نشانه های تغییر
سازمان های تمدن ساز
2018
06
22
1
29
https://nic.shahed.ac.ir/article_643_e7dcbedaa56408bb55cfeba75bbbdcc8.pdf
فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی
1397
1
1
بررسی الگوی تربیتی مبتنی بر جهاد در زمینه سازی تمدن نوین اسلامی
طاهره
رجبی
محمدحسن
میرزامحمدی
تحقق تمدن نوین اسلامی در عصر حاضر اهمیت ویژه ای پیدا کرده است و از ابعاد و زوایای مختلف بررسی گردیده است. در این مقاله هدف این است که از منظر تربیتی و با محوریت قراردادن مفهوم جهاد در قرآن چگونگی تحقق تمدن اسلامی بررسی شود و تربیت مبتنی بر جهاد به عنوان بایسته اساسی تحقق تمدن اسلامی مطرح گردد. برای رسیدن به این منظور با استفاده از روش تحلیل مفهومی ابتدا مفاهیم مختلف و ابعاد متفاوت جهاد در آموزه های اسلامی با تاکید بر قرآن بررسی گردید و در پایان به استنتاج و تحلیل چگونگی تاثیر پذیری و تاثیر گذاری بین انسان و تمدن با محوریت جهاد پرداخته شد. جهاد نوع مواجهه تمدن اسلامی با تمدنهای رقیب را بر اساس چهار نوع رویارویی هجوم، دفاع، تقیه و هجرت مشخص می کند. اکنون در شرایطی که انقلاب اسلامی به وقوع پیوسته و مرحله نظام سازی انجام گرفته است، لازم است تمدن اسلامی در موقعیت فعال و هجومی قرار گیرد. موفقیت در این مواجهه تمدنی به چگونگی تربیت انسان تمدن ساز بستگی دارد. الگوی تربیتی مبتنی بر جهاد ظرفیت وسیعی دارد تا با تلفیق قلمروهای تربیت جهادی درعرصه فردی و اجتماعی به شکل گیری بینش، کنش و منش جهادی برای تحقق تمدن نوین اسلامی کمک کند.
جهاد
الگوی تربیتی جهاد
قلمروهای تربیتی جهاد
موقعیت های جهاد
تمدن نوین اسلامی
2018
06
22
30
49
https://nic.shahed.ac.ir/article_644_bdd10e6e790347424617a33dad9d6d43.pdf
فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی
1397
1
1
تحلیل دیدگاه های امام خمینی و امام خامنه ای پیرامون نقش هنر و هنرمند در پیکره تمدن اسلامی
علیرضا
کریمی
مرتضی
افشاری
«هنرمند» اولین وجه از صورت آفرینشگری «هنر» است که وجه انسانی آن بیش از هر زمان دیگری در مقابل دیدگان تجلّی مییابد. این دو در ارتباط با «تمدّن اسلامی» در طول تاریخ نقش سازندهای بازی کردهاند. بهطوریکه انسان هنرمند همواره موجب تحقّقِ یکی از تجلیّات مهّم تمدن – یعنی اثر هنری – بوده و هست. با علم به اینکه انقلاب اسلامی ایران در دوره معاصر، زمینهساز ایجاد تمدّن اسلامی بوده و شرایط آن را محقّق ساخته است؛ باید به این مهّم نیز توجّه داشت که دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی، درباره تجلیّات «تمدّنی» – همچون شخصیت هنرمند و اثر هنری – تعاریف تازهای از دو عنصر مذکور را مطرح کرده است. بنابراین، محلِ پرسش اینکه دیدگاه مشخّص «امام خمینی» (ره) و «امام خامنهای» (مدظللهالعالی) پیرامون نقش «هنرمند» و «هنر» چیست و چه نسبت معناداری با «پیکره تمدّن اسلامی» در دوره معاصر برقرار میسازد؟ تحقیق حاضر از نوع کیفی (توصیفی- تحلیلی)، بهرهمند از استدلال قیاسی با کمک از ابزار عقل و منطق و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای است. گزیدهای از نتایج تحقیق حاکی از آنست که هنرمند به مثابه انسانی مسئول در قبال خود، جامعه، تاریخ و فرهنگ خویش ملزم به هویتسازی و هویت بخشی در مسیر خلق و آفرینش هنری است. در مقابل هنر نیز میبایست با نفوذ کلمه خود و دوری از امر «قُبح» و نزدیکی به امر «حُسن»، نادیِ فریاد ستمدیدگان و مظلومان باشد. بیتردید لازم است چنین هنری را زمینهای فرهنگی (جامعه اسلامی) پشتیبانی نماید که خود در مسیر رابطه «فرهنگی-تمدّنی» قرار دارد.
امام خمینی (ره)
امام خامنهای
هنرمند
هنر
تمدّن اسلامی
2018
06
22
50
64
https://nic.shahed.ac.ir/article_645_993d64d20f77bb470f4d456c37864de2.pdf
فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی
1397
1
1
آینده امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی
توحید
محرمی
امنیت بستر ظهور و ناامنی آغاز افول تمدنهاست، و رمز ماندگاری و توسعه و گسترش تمدنها در حفظ و ارتقای امنیت فرهنگی آنهاست. با مطالعه تاریخ تمدن بشری می توان دریافت که کارایی، قدرت نفوذ و اشاعه عناصر فرهنگی به جوامع دیگر از جمله ویژگی های مهم امنیت مقتدرانه بوده است که تمدنهای بزرگی را رقم زده است. در دنیای امروز هم نظام های تحول گرا برای بقا و مانایی در میدان رقابت بین الملل نیازمند ترسیم افقی روشن برای آینده هستند. افقی که امنیت فرهنگی و به معنای دقیق تر؛ هویت جامعه در حال خیزش تمدنی را حفظ و ارتقا ببخشد، و تمدن نوین و مطلوب تحقق پیدا کند. لذا این مقاله تلاش می کنیم با تبیین چیستی امنیت فرهنگی جمهوریاسلامی به؛ شناسایی چالشهایی که چه بسا قابلیت تبدیل شدن به فرصت و یا تهدید ناشی از تحولات فرهنگی را دارند بپردازیم؟ و از آنجا که مطالعه و بررسی چالشهای هویت پایه امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی با رویکرد آینده پژوهانه صورت میگیرد، فرضیه مقاله این خواهد بودکه؛ برخی از چالشهای موجود قابلیت تبدیل شدن به تهدید را در آینده دارند و برخی دیگر در همان سطح بالقوه باقی خواهند ماند. نوع تحقیق کاربردی- توسعهایی بوده و روش آن اسنادی و کتابخانه ای میباشد.
جمهوری اسلامی
آینده
امنیت فرهنگی
تمدن نوین ایرانی اسلامی
2018
06
22
65
89
https://nic.shahed.ac.ir/article_646_cb92cdde18bd1def8ae6c6ecc7e91348.pdf
فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی
1397
1
1
ضرورت و چیستی فلسفه شدن در مهندسی تمدن نوین اسلامی
مصطفی
جمالی
انقلاب اسلامی در عصری محقق شد که دنیای مغرب زمین با ادعای تمدن پایان تاریخ در پی ساماندهی و مدیریت همه شئون اجتماعی و تمدنی بشر امروز می باشد و شکل گیری تمدن را تنها یک پروسه نمی داند بلکه با تعریف پروژهای مختلف در حوزه های مختلف تمدنی به دنبال مهندسی و مدیریت شکل دهی تمدن خاص خود ( مدیریت شدن ) با تمام لوازم تمدنی آن مبتنی بر مبانی ، اهداف و آموزه های مکتب فکری خود می باشد . جامعه پردازی و تمدن سازی در عصر حاضر با نگاهی جامع و کل نگر صورت می گیرد و توسعه هماهنگ تمامی شئون حیات اجتماعی ـ تمدنی اصل اساسی در مهندسی تمدن می باشد و بالاتر از آن مهندسی تمدن تنها با نگاه ایستائی ( استاتیک ) صورت نمی گیرد بلکه تمدن به عنوان یک کل متغییر و به شکل پویائی ( دینامیک) مد نظر قرار می گیرد.بر همین اساس مسئله شبکه علوم دنیای امروز به عنوان زیرساخت تمدن مادی ، ارائه مدل تغییر تمامی پدیده های عالَم اجتماعی و عالَم طبیعی و هماهنگی تمامی این مدل های تغییر ذیل مدل تغییر عام می باشد که از آن می توان به فلسفه شدن تعبیر نمود. حال در مقابل کفر پیچیده دنیای امروز و برای ساخت تمدن نوین اسلامی با تمامی لوازم تمدنی آن و احراز جریان حجیت در تمامی ارکان تمدن اسلامی تنها نمی توان از طریق مبدا و معاد این تمدن ( ارائه مبانی تمدن اسلامی ) به هدایت و مهندسی تمدن اسلامی پرداخت بلکه برای استنباط فقه تمدنی ـ اجتماعی و برای تولید شبکه علوم اسلامی و برای ارائه نظام الگوی ایرانی ـ اسلامی نیازمند شکل گیری عقلانیتی می باشیم که بتواند تمدن اسلامی را به عنوان یک کل متغییرمورد شناسی قرار دهد و در ساحت تولید روش تحقیق در « فقه حکومتی ، علوم اسلامی و الگوی پیشرفت » و هماهنگی این سه حوزه از دانش های مورد نیاز در مهندسی تمدن اسلامی نقش آفرینی کند . این ظرفیت از عقلانیت که از آن به فلسفه شدن تعبیر می شود ضرورتی اجتناب ناپذیر در مهندسی تمدن اسلامی می باشد.
تمدن نوین اسلامی
فلسفه شدن
کلّ متغییر
فقه تمدنی
علوم اسلامی
الگوی پیشرفت
2018
06
22
91
114
https://nic.shahed.ac.ir/article_647_cd367bc12beb455f6f5f34149b62ba80.pdf
فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی
1397
1
1
نظریه گذار تمدنی به مثابه راهبردی برای تحقق تمدن نوین اسلامی با تاکید بر بیداری اسلامی
هادی
عبدالملکی
قدیر
نظامی پور
طاها
عشایری
تمدن محصول باورها، نگرشها، احساسات و رفتارهایانسان و ترکیبی از عوامل سخت افزاری و نرم افزاری است، مطابق رویکردتحلیل لایهای علتها آشکارترین وجوه تمدن رفتارها و نمادهایی هستند که توسط نهادها و ساختارهای برآمده از جهانبینیها و یا جهاننگریها پشتیبانی میشوند، علاوه براین در لایههای زیرین تمدن استعارهها و اسطورهها مقوم کنشها و کنشگران حوزه تمدن با چارچوبهای شناختی- هنجاری متعهد به نگهداری تمدن قرار دارند که مقوم نگرشها و رفتارهای تمدنساز است. مولفههای سختافزاری ناظر بر شکلگیری و تکامل هویت مادی و کالبدی تمدن"وجوه آشکار" هستند درحالی که مولفههای نرم افزاری ناظر برهویت معنوی و درونی و زیر ساخت فکری تمدن است. تمدن نوین اسلامی به عنوان نوع خاصی از تمدنگرایی علیرغم وجوه اشتراک در عناصر مادی با سایر تمدنها درمولفههای نرم افزاری ومعنوی تفاوت آشکاری با سایر تمدنها دارد و دارای ویژگیهای اختصاصی و منحصربهفرد است. بنابراین تحقق آن مستلزم گذارتمدنی(گذر از تمدن مختلط، متناقض کنونی) و تمرکز بر مولفههای تمدنساز در قواره جهانبینی و جهاننگری اسلامی و مسلمانی است. این مقاله با هدف تبیین ابعاد و مولفههای تمدنساز در افق تمدن نوین اسلامی با تاکید بر مراحل پنجگانه تمدن سازی در دیدگاههای مقام معظم رهبری و با روش ترکیبی؛ تحلیل گفتمان و تحلیل لایهای علتها( CLA )انجام شده است. نتایج این بررسی نشان داد تمدنهای کنونی اسیر نگاه تک بعدی و سطحی به انسان و جهان هستند لذا گذر از وضعیت کنونی مستلزم نگاه تمدنی به جهان و توجه به دوگانههای مختلف وجود انسان و تعادل در زیست مادی و معنوی است. در این مقاله مولفه های تمدن ساز در قالب"نظریه گذار تمدنی" در سه سطح 1.لایههای آشکار،2.لایههای کمتر آشکار و 3.لایههای پنهان تمدن، تحلیل و بررسی شده است. منابع و ذخائر طبیعی و خدادادی، موقعیت ژئواستراتژیک، سرزمین، جمعیت و منابع انسانی، علم و تکنولوژی، توسعه زیرساختها، فضا و ارتباطات به عوامل و مولفههای مادی و سخت افزاری تمدنساز در افق تمدن نوین اسلامی شاملتبیین شده است. همچنین در بُعد عوامل و مولفه معنوی مولفههای نرم افزاری تمدنساز شامل: ارتباط با خالق و منشاء هستی( دینداری، توکل و توسل، معنویت گرایی، تعالیم الهی و هدایت ائمه اطهار(ع)، فلسفه انتظار و کمال جویی)، ارتباط اجتماعی با همنوعان( اخلاق گرایی، معرفت گرایی، عدالت خواهی، سرمایه اجتماعی)، سیستمها و نظامات ( نظام اداری و حکومت، نظام آموزشی و نوآوری، نظام حقوقی، قانون، قضایی، نظم و امنیت) در ساخت و افق تمدن نوین اسلامی تبیین شده است. محقق درجمعبندی بر این باور است بر اساس دیدگاه مقام معظم رهبری ترکیب موزون و انباشتگی درونی لایههای تمدن با راهبرد بیداری اسلامی- ایرانی با عنوان( ترکیب حُبولا وحُبوَلا) امکان تحقق تمدن نوین اسلامی در قواره ایرانی را فراهم مینماید.
تمدن
تمدن نوین اسلامی
مولفههای تمدنساز
بیداری اسلامی
2018
06
22
115
151
https://nic.shahed.ac.ir/article_648_41daf639a8d441240339daf6000a01d0.pdf